Mads Rage

forfattardagbok

Stikkord: konvensjon

  • Innvendingar

    Stundom kan eg skriva ein tekst der eg påstår noko og deretter skriv om nærliggjande innvendingar. Men av og til vil eg heller lata lesaren finna dei sjølv. Dersom teksten alltid skal ta høgd for tenkjelege innvendingar, så kan det verka som om han berre gjer det fordi forfattaren er så forfengeleg at han ikkje greier å lata vera å syna lesaren at han faktisk allereie har tenkt på dette poenget.

    Dessutan skapar ein slik tekst i mindre grad ein indre dialog i lesaren, og påpeikinga av innvendingar kan gjera at teksten misser trykk. Nokre påstandar kan med overlegg vera overdrivne, spissformulerte, laga for å provosera fram ein kontrasterande tanke hjå lesaren, altså indirekte alvorleg meint. I slike tilfelle vil det sjølvsagt vera kontraproduktivt å peika på innvendingar.

    Når ein står fritt, bør ein leggja frå seg konvensjonar frå sjangrar som har forpliktingar overfor ein bestemt agenda eller redaksjon. Også som lesar, for om lesaren tek med seg slike lesevaner, kan det lugga. Kanskje må ein leggja litt velvilje i å lesa seg inn i sjangeren, men det tek gjerne kortare tid enn ein trur.

  • Påminningar

    Originalitet er avvik frå det konvensjonelle, og vanlegvis ikkje særleg slitesterkt. God og varig originalitet er sjeldan.

    Dei fleste vil føretrekka det dei er vane med. Ungar vil ofte høyra dei same historiene om igjen, ubegripeleg mange gonger. Me vaksne òg, men på ein annan måte. Det er sjeldan me les den same boka ti gonger, men kanskje festar me oss ved ein sjanger og les ti variantar av den same historia.

    Nokre går i religiøse samlingshus og høyrer dei same tinga kvar veke. Til grunn for dette ligg ein tanke om at gode ord ikkje kan seiast for ofte. At utan stadige påminningar gløymer me kva som er viktig og misser retninga, gjer dumme ting, nyttar den avgrensa tida vår på dårlege måtar, og så vidare.

    Religiøse ritual kan tena som døme på korleis ein kan ta kontroll over repetisjonane. Ofte kan me ha nytte av påminningar som set tilværet i eit vidare perspektiv. Religiøs eller ikkje, dei fleste opplever dette, men det er nok ikkje like mange som nyttar det aktivt, som stadig går attende til kjelda. Anten det er ein tekst, ein stad eller eit kunstverk, så vil det gjera godt å komma attende dit. Det vil hjelpa med å stryka ut krøllane frå kvardagen.